درمان پارگی مینیسک زانو , عمل جراحی مینیسک زانو

یکی از رایج ترین آسیب هایی که به زانوی ما انسان ها وارد می شود ،پارگی مینیسک زانو می باشد .در میان ورزشکاران مخصوصا ً کسانی که ورزش های با احتمال برخورد میان بازیکنان انجام می دهند ،بیشتر در معرض خطر پارگی مینیسک زانو می باشند.ولی با این وجود هر فردی با هر سنی امکان دارد که دچار پارگی مینیسک زانو گردد.

ساختار مینیسک

همان طور که در مقاله های قبلی نیز شرح دادیم ،مفصل زانو متشکل از سه استخوان می باشد که این سه استخوان باهم همکاری دارند و عبارت می باشند از :ران (فمور) ،ساق (تیبیا) و کشکک (پاتلا).در این میان دو قطعه گوه شکل غضروف به عنوان ( جذب کننده نیروی ضربه ) میان استخوان ران و ساق عمل وجود دارند که به آن ها مینیسک گفته می شود.این ها بسیار محکم بوده و دارای خاصیت ارتجاعی می باشند تا بتوانند مفصل را حمایت کرده وثبات آن را برقرار کنند.

شرح پارگی مینیسک زانو

لازم به ذکر است که مینیسک ها دارای روش های مختلف پارگی می باشند.پارگی ها با دقت به شکل ظاهری آن ها و همین طور محل پارگی در مینیسک تقسیم بندی می گردند.پارگی های شایع مینیسک عبارت می باشند از دسته سطل ،فلپ . شعاعی.پارگی های مینیسکی که مربوط به ورزش می باشند معمولا همراه با دیگر آسیب های زانو مانند پارگی های رباط صلیبی قدامی می باشند.

دلیل پارگی مینیسک

گفتنی است که در اغلب مواقع پارگی های ناگهانی مینیسک در حین ورزش رخ می دهد.و اغلب این آسیب در حین چماتمه زدن و چرخش همزمان روی زانو روی می دهد.و در برخی مواقع هم برخورد مستقیم بین دو بازیکن دلیل پارگی می باشد.در کسانی که سالخورده بوده و مسن تر می باشند اغلب پارگی های مینیسک از نوع دجنراتیو می باشد.زیرا غضروف با گذشت زمان ضعیف و نازک می شود و این بافت پیر و فرسوده ،در اغلب موارد مستعد پاره شدن می باشد.در این وضعیت تنها یک چرخش ناگهانی حین بلند شدن از صندلی جهت به وجود آمدن پارگی کفایت می کند.

نشانه های پارگی مینیسک

هنگامی که مینیسک زانوی فردی پاره می گردد احتمال دارد که فرد صدایی مانند (پاپ ) را بشنود .در بیشتر موارد باز فرد می تواند روی زانوی خود راه برود.اکثر ورزشکاران با وجود پارگی مینیسک باز به بازی ادامه می دهند .و بعد با گذشت دو سه روز ،زانو کم کم سفت و متورم می گردد.رایج ترین نشانه هایی که پارگی مینیسک دارا می باشد عبارت اند از:

• سفتی و تورم
• درد
• کاهش دامنه حرکتی زانو بدون درمان
• احساس خالی کردن زانو از زیر پا
• گرفتن یا قفل کردن زانو
  امکان دارد قطعه مینیسک پاره شده جدا شود و به داخل مفصل رانده گردد و سبب لغزش ،پاپ و یا قفل شدن زانو گردد.

بررسی ها و معاینه پزشک

• معاینه پزشکی و تاریخچه پزشکی : اغلب متخصص ارتوپد پس از پرسش در مورد علائم و نشانه های فرد ،زانوی بیمار را معاینه خواهد نمود.پزشک خط مفصلی بیمار را که محل قرارگیری مینیسک می باشد را جهت بررسی وجود درد که نشان پارگی می باشد را لمس می نماید.وبعد مانورهای مخصوصی را برای یافتن پارگی مینیسک روی زانوی بیمار صورت می دهد.
• تست تصویربرداری : چون دیگر مشکلات زانو نیز می توانند علائم مشابهی را به وجود آورند ،امکان دارد پزشک بیمار از تست های تصویر برداری جهت تشخیص استفاده نماید.
• گرافی ساده : درست است که گرافی پارگی مینیسک را نشان نمی دهد اما امکان دارد سایر دلایل درد زانو مانند استئوآرتریت را نشان دهد.
• ام آر آی : این مطالعه می تواند تصاویر بهتر از بافت نرم مفصل زانو همانند مینیسک را به وجود آورد.
• آرتروسکوپی : در واقع روش قطعی تشخیص پارگی بررسی مینیسک با روش آرتروسکوپی و رویت پارگی زیر دید مستقیم است.

نحوه درمان مینیسک زانو

در واقع روش درمان این عارضه به عوامل گوناگونی مانند اندازه ،محل پارگی و سن ،سطح فعالیت و هر گونه آسیب های همراه بستگی دارد.همان گونه که در مقاله های قبلی نیز اشاره داشتیم ،یک سوم خارجی مینیسک دارای خون غنی می باشد.پارگی در این ناحیه امکان دارد خود به خود بهبود پیدا کند یا معمولا پزشک می تواند آن را با جراحی ترمیم کند.

پارگی طولی یک نمونه از این نوع پارگی می باشد.و در عوض ،دوسوم داخلی مینیسک ،دارای نون رسانی نمی باشد لذا قابلیت ترمیم آسیب را ندارد.این پارگی های پیچیده معمولا در منطقه نازک مینیسک اتفاق می افتد.چون قطعه ها در این محل نمی توانند بهم ترمیم گردند، پارگی های این ناحیه اغلب به وسیله ی جراحی برداشته می گردند.

درمان غیر جراحی

باید بگوییم که در پارگی های کوچک و در لبه خارجی مینیسک ،نیازی به مداخله جراحی نمی باشد.تا هنگامی که زانو دارای علامت نباشد وپایدار باشد ،درمان غیر جراحی تنها چیزی می باشد که بیمار نیازمند ان است.که عبارت می باشند از:

• استراحت : فرد باید از فعالیت هایی که سبب آسیب شده است اجتناب کند.در این شرایط احتمال دارد که پزشک از بیمار خود بخواهد که از عصا استفاده کند تا وزن او روی پای او نیفتد.
• کمپرس یخ : بیمار باید سعی کند که از بسته های سرد به مدت بیست دقیقه چند بار در روز استفاده کند.ولی نباید یخ را به صورت مستقیم روی پوست قرار داد.
• پانسمان فشاری : جهت پیشگیری از تورم بیشتر و خونریزی در مفصل از یک بانداژ الاستیک بهتر می باشد که استفاده شود.
• بالا نگه داشتن جهت کاهش تورم ،زمانی که فرد استراحت می کند پای خود را بالاتر از قلب خود نگه دارد.
• استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند آسپرین و ایبوپروفن سبب کاهش درد و تورم می گردد.

درمان جراحی مینیسک زانو

در صورتی که علائم بیمار همچنان با درمان های غیر جراحی باز ادامه داشته باشد ،جراح ارتوپد امکان دارد عمل جراحی آرتروسکوپی را برای بیمار خود توصیه نماید.

آرتروسکوپی زانو :

این روش در واقع یکی از رایجترین روش های جراحی پارگی مینیسک زانو می باشد .نحوه انجام این روش به این صورت می باشد که ،یک دوربین مینیاتوری را از طریق یک برش کوچک (پورتال) وارد زانو می کنند و با استفاده از آن جراح می تواند یک دید کلی از داخل زانوی بیمار داشته باشدو بعد ابزارهای مینیاتوری جراحی را از طریق پورتال های دیگر با هدف برداشتن پارگی ها یا ترمیمی پارگی وارد زانوی بیمار خود می کند.

برداشتن ناکامل مینیسک:

در این روش درمانی تنها قسمت آسیب دیده بافت مینیسک برداشته می شود.

ترمیم مینیسک:

پزشک جراح می تواند تعدادی از پارگی های مینیسک را با بخیه زدن قطعات پاره شده به هم ترمیم نماید.و این موضوع که آیا پارگی با موفقیت ترمیم خواهد شد یا نه ؟به نوع پارگی و همین طور به شرایط کلی مینیسک آسیب دیده بستگی دارد.چون قطعات مینیسک باید به هم ترمیم گردند ،زمان بهبودی در این روش ترمیم بسیار طولانی تر از برداشتن مینیسک می باشد.

توان بخشی یا باز توانی

بعد از جراحی ،احتمال دارد پزشک جراح ،زانو را در یک گچ یا آتل قرار دهد تا مانع از حرکت آن شود.در صورتی که مینیسک فرد ترمیم شده باشد ،فرد باید تقریبا یک ماه از عصا استفاده نماید تا فشار وزن وی به محل ترمیم وارد نشود.هنگامی که بهبود اولیه حاصل شد ،پزشک برای بیمار خود تمرینات توانبخشی را شروع خواهد کرد.

داشتن ورزش منظم جهت بازگرداندن تحرک و حرکت زانوی بیمار لازم می باشد.در مرحله نخست ورزش برای برقراری دامنه حرکتی طبیعی زانو شروع می شود و تمرینات تقویتی کم کم به برنامه توانبخشی فرد افزوده می شود .افراد در بیشتر موارد می توانند برنامه توانبخشی را در خانه صورت دهند ،درست است که امکان دارد پزشک معالج بیمار فیزیوتراپی تجویز کند .باید اشاره داشته باشیم که مدت زمان بازتوانی جهت جراحی ترمیم مینیسک تقریبا 3 ماه می باشد.ولی زمان بهبودی مربوط به روش برداشتن بافت صدمه دیده مینیسک کمتر بوده و برای این کار حدودا نیاز به 3 تا 4 هفته زمان می باشد.

بهبودی

همچنان که پیشتر از این نیز گفتیم از جمله آسیب های شایع زانو ،پارگی مینیسک می باشد .که در این عارضه اغلب بیماران می توانند با تشخیص به موقع ،درمان و توانبخشی ،به توانایی های پیش از آسیب دیدن زانوی خود دست پیدا کنند.