چگونگی ابطال وصیت نامه

نحوه باطل شدن یک وصیت نامه

 ابطال وصیت نامه : موسسه حقوقی در این مقاله سعی دارد تا شما را با چگونگی باطل شدن یک وصیت نامه و موارد ابطال وصیت نامه و تنفیذ وصیت نامه شنا کند . به تصرفات متوفی در اموال خود و یا انجام اعمالی از زمان بعد از فوت وی ، وصیت نامه می گویند که جهت تنظیم یک وصین نامه قواعد و اصولی وجود دارد که فردی که وصیت می کند باید آن ها را مراعات کند که اگر قواعد و اصول ذکر شده رعایت نشود سبب خواهد شد که وصیت نامه باطل گردد.

ابطال وصیت نامه

از جمله مهمترین شرط های جهت دعوی ابطال وصیت نامه ، استناد به مصادیق و علل ان است که ذی نفع می تواند آن ها را ایراد کند. از شرایط اثبات ابطال وصیت نامه ، استناد به قواعد ماهوی و قانونی می باشد که فرد متفی در هنگام تنظیم وصیت نامه خود آن را مراعات ننموده و یا به ضرر حقوق دیگران بوده است و در برخی موارد سبب ابطال وصیت نامه ، عدم صحت اصالت محتویات و مندرجات آن و رعایت نکردن نگارش قانونی و تنظیم شکلی آن است.

مهمترین مسئله در وصیت نامه این است که وصیت نامه درست و نافذ باشد ، مگر آنکه عکس آن ثابت گردد ، علت این مسئله نظر به قاعده صحت است. لذا اصل براین است که وصیت نامه نافذ است ، به جز اینکه کسی ادعای خلاف آن کند که آن ادعا هو باید ثبت گردد.

در چه مواردی وصیت نامه باطل می شود

ابطال وصیت نامه به خاطر اهلیت نداشتن متوفی ، وصیت نامه یک عمل حقوقی می باشد که در شرایط اهلیت و قصد و رضای طرفین منشا اثر می گردد و ضرروی می باشد که متوفی در زمان انشای وصیت نامه ، اهلیت داشته باشد و محجور نباشد و اگر محجوریت متوفی در زمان انشای وصیت نامه اثبات شود از موجبات ابطال وصیت نامه است.

• ابطال وصیت نامه علت محروم نمودن یکی از وراث از ارث ، متوفی امکان دارد که در ضمن وصیت نامه خود ذکر کند که برخی از وراث از حق ارث محروم گردند ، چنین وصیت نامه ای باطل خواهد بود.
• وصیت نامه کسی که اقدام به خود کشی نموده است از موجبات ابطال وصیت نامه خواهد بود.
• وصیتی که به مال غیر یا اموال عمومی و یا اموال موقوفه
• وجود دلایل مبنی بر رجوع و انصراف متوفی ازوصیتی که تنظیم نموده است.
• وصیت بر جهت و مقاصد نامشروع هنگامی که متوفی برای کار نامشروعی ، مال خود را برای فردی یا مجوعه ای وصیت نماید.
• مدرکی ه اثبات کند که متوفی از وصیت اول رجوع نموده است ، در صورتی که متوفی دارای دو وصیت نامه باشد که این دو وصیت نامه با هم مغایرت داشته باشند ،هر دو وصیت نامه باطل خواهند شد.

چگونگی و روند رسیدگی به پرونده های ابطال وصیت نامه:

چنانچه وراث تقاضای ابطال وصیت نامه را داشته باشند ، لازم است که در دادخواست خود علل و موجبات ابطال وصیت نامه را درج کنند و برای ابطال وصیت نامه ، دادخواستی را با عنوان ابطال وصیت نامه در دفاتر خدمات قضایی تنظیم کنند.
پس از تنظیم دادخواست ابطال وصیت نامه ، و مشخص کردن زمان رسیدگی و تشکیل دادگاه کسانی که خواهان ابطال وصیت نامه باشند ، بایست مدارد و ادله خود را مانند رعایت نکردن اصول کلی یا رعایت نکردن اصول و قواعد حقوقی ، تقدیم دادگاه کنند. دادگاه نیز بعد از بررسی های مورد نیاز تصمیم گیری نموده و اگر نظر خواهان اثبات گردد ، دادگاه رای ابطال وصیت نامه را صادر خواهد کرد.

تنفیذ وصیت نامه یعنی چی؟

در حالت کلی هر فردی قادر می باشد که به صورت آزادانه در اموال خود تصرف نماید و اموال خود را به هر کسی که تمایل داشته باشد منتقل سازد.اما این اختیار به موجب قانون در مورد فرد در وصیت ، شامل حال وی نمی گردد و فرد نمی تواند بیشتر از مقدار مشخص شده در قانون در مال خود تصرف داشته باشد ، چون به موجب قاعده لاضرر که بر اصل مالکیت حاکم می باشد اشخاص نمی توانند در اموال خود تصرفی کنند که سبب وارد شدن ضرر به غیر شود.

همان گونه که شاید شما هم تا کنون از اطرافیان خود شنیده باشید ، وصیت کننده نمی تواند بیشتر از یک سوم مال خود را وصیت کند و اگر اقدام به وصیت بیش از یک سوم مال خود کند در اصطلاح حقوقی وصیت نامه در مورد مازاد وصیت شده غیر نافذ و نامعتبر خواهد بود و پس از فوت کردن موصی اثر حقوقی نخواهد داشت.

در واقع وصیت ثلث یا همان یک سوم اموال ، از سوی ماک جهت پس از فوت خود صحیح بوده و نسبت به مازاد بر آن هنگامی مورد قبول می باشد که ورثه آن مازاد را تنفیذ و تایید نمایند .

در حالت کلی ملاک این یک سوم ، اموال در هنگام وفات وصیت کننده بوده و نه اموال در هنگام حیات و تنظیم وصیت نامه والبته ملاک ، کلیه دارایی و اموال متوفی اعم از منقول و غیر منقول وحتی منافعی می باشد که متعلق به مرحوم می باشد.

اگر تعدادی از اشخاص ذی نفع ، مفاد وصیت نامه را تایید و برخی آن را تایید نکنند ، وصیت نامه در حق افرادی که وصیت نامه را تایید کرده و به صحت آن اقرار می کنند ، قابل تنفیذ خواهد بود . به موجب ماده 291 قانون امور حسبی و رای وحدت رویه دیوان عالی کشور ، وصیت نامه عادی در صورتی قابلیت تایید و تنفیذ از ناحیه محکمه را دارد که نایحه اشخاص ذی نفع به صحت آن اقرار نمایند ، در غیر این شرایط ، چنانچه حتی دلایل اثباتی دیگری هم جهت درستی وصحت وصیت نامه عادی وجود داشته باشد ، محکمه حق تایید و تنفیذ وصیت نامه را نخواهد داشت.

وصیت نامه رسمی و معتبر بودن آن

از آنجایی که وصیت نامه رسمی در دفتر اسناد رسمی به ثبت می رسد ، بنابراین دارای اعتبار خاصی می باشد و افراد می توانند وصیت نامه های رسمی را به سهولت و بدون نیاز به دادگاه اجرا نمایند و کلیه محتویات وصیت نامه از لحاظ قانونی و رسمی دارای اعتبار کامل می باشد و کسی نمی تواند آن را غیر قانونی بداند ، فقط اگر ادعای جعل وجود داشته باشد اعتبار وصیت نامه دچار شک می شود.
غالباً وصیت نامه های رسمی از انجایی که کاملا به شکل قانونی انجام می گردند و به وسیله افراد دارای شرایط و آشنا به موارد ارث و موصی انجام می گردد در مورد ابطال آن ادله کمی وجود دارد به این معنی که تردید و انکار در مورد آن قابل قبول نمی باشد ، به غیر از مواردی که برای آن ادعای جعل وجود داشته باشد.

باطل شدن وصیت نامه به دلیل شکلی آن

در زمان تنظیم وصیت نامه ، بایست اصول شکل خاصی در آن رعایت گردد و چنانچه موارد ذکر شده رعایت نگردد می توان وصیت نامه را باطل عنوان کرد ، مثلا اگر وصیتی به شکل سری نوشته شود و بعدا مشخص گردد که فرد .صیت کننده دارای سواد نیست ، می توان ابطال وصیت نامه را اعلام نمود ، در صورتی که در وصیت نامه مشخص گردد که امضا و یا مهر فرد فوت شده بر روی این وصیت نامه است ولی با اصل آن فرق دارد ، در این شرایط نیز وصیت نامه باطل می باشد.